home contact

De treinbeschieting die niet verzwegen werd: NSB-ers op de vlucht voor Bijltjesdag.

“Andere Tijden” opent in 2004 het nieuwe seizoen met een uitzending over geallieerden die een trein beschieten met NSB-ers die wilden vluchten voor Bijltjesdag.

Begin september 1944 gingen de wildste geruchten over een naderende opmars van de geallieerden. Vanaf dinsdag 5 september - bekend geworden als ” Dolle Dinsdag” - verkeerde bezet Nederland enkele dagen in een bevrijdingsroes. Dit leidde tot paniek onder “foute” Nederlanders, vooral NSB-ers. Meer dan de helft van de ongeveer honderdduizend NSB-ers vreesde voor bijltjesdag – er vonden inderdaad ook afrekeningen plaats – en besloot alvast naar Duitsland te vluchten.

Voorbarig want de geallieerden maakten na de bevrijding van Antwerpen pas op de plaats. Op 6 september werden bij de Nederlandse Spoorwegen ten minste veertig treinen gevorderd voor transport van gezinnen van NSB-ers en Duitsers naar Duitsland. Een van die treinen, de Watergraafsmeer 11429 vertrok uit Den Haag en werd bij Diemen door geallieerde vliegtuigen beschoten. Er vielen 30 doden. De geallieerden schoten in die dagen op al het rollend materieel o.a. ook op trams. Nadat doden en gewonden waren afgevoerd werd er een nieuwe locomotief voorgekoppeld en kon de reis richting Duitsland vervolgd worden. Vele duizenden NSB-ers hebben zo Duitsland bereikt.

Na uitzending van deze documentaire heb ik contact opgenomen met de redactie van “Andere Tijden”. Ik sprak mijn teleurstelling uit over het feit dat in de t.v. uitzending eerdere geallieerde beschietingen treinbeschietingen niet genoemd werden. De redactie reageerde dat zij er niet van uit konden of wilden gaan dat de geallieerden geweten hebben dat er mensen in de treinen zaten. Voor de readactie bleef het een raadsel of de geallieerden bewust of onbewust geopereerd heben. En dat dat de reden was waarom zij er niet niet op in zijn gegaan. Wel beloofde de redactie dat, als we meer hierover in de toekomsten te weten zouden komen, zij alsnog een uitzending aan deze tragedie zouden wijden. Dit was in 2004.

Toen in 2008 een nieuwe documentaire over WO II gemaakt zou worden en ik door de NPS gevraagd werd medewerking te verlenen heb ik gevraagd of het thema “vliegtuigbeschietingen door de geallieerden” nu wel aan bod zou komen. Ik kreeg het nietszeggende antwoord ´dat er nu eenmaal keuzes gemaakt moesten worden en dat de keuze niet op dit onderwerp viel´.

Natuurlijk hebben de geallieerden geweten dat er mensen in die personentreinen zaten toen zij de gestroomlijnde electrische personentreinen mitrailleerden. Oscar Vermeulen, een kennis van mij en overleden in 1991 was vlieger van de R.A.F. in de periode 1940-1945 , erecommandant van het vliegwezen en moest naar Engeland uitwijken met achterlating van zijn vrouw in België. Hij vertelde na de oorlog dat hij geweigerd had op personentreinen te schieten omdat zijn vrouw daar in kon zitten.

En in het boek “Zonder waarschuwing” wordt luitenant Wilfred Drake geciteerd, die deel had genomen aan een beschieting in Hoogeveen:” Ik herinner mij die trein heel duidelijk. Het was een passagierstrein. Toen we naderden renden de mensen van die trein weg. We vlogen met z’n drieën achter elkaar eroverheen en namen hem toen onder vuur tegengesteld aan de looprichting van de mensen die uit die trein renden”.

De redacties van Andere Tijden en de NPS draaien er omheen: onze bevrijders hebben die passagierstreinen bewust beschoten, en dat moet tot de dag van vandaag verzwegen worden.